od_nowa

Urbanistyczna gra logiczna

Alicja Prodeus

Zanim w 1984 roku gra Tetris trafiła do szerokiego grona odbiorców na całym świecie, układanka kwadratów zmaterializowała się w przestrzeni miejskiej Wrocławia. Kwadraty zostały zakamuflowane za rzędami okrągłych okien i przeszklonych witryn sklepowych. Z ich logicznych, prostych układów na przełomie lat 70-tych i 80-tych wyrosły pawilony Zespołu Usługowo-Mieszkaniowego we Wrocławiu, jako dopełnienie wszystkim znanych wież mieszkalnych Wrocławskiego „Manhattanu”.

budynki z loty ptaka

Projektanci zaplanowali w nich perfumerię, delikatesy, pocztę, zakład fryzjerski, zakład szewski, introligatorski, sklep fotooptyczny i wiele innych usług mających odpowiadać na potrzeby mieszkańców “Manhattanu” i osiedla Plac Grunwaldzki. Wnętrza sklepów i kawiarni miały również wciągać ludzi spieszących przez esplanadę w różne strony Wrocławia. Zwieńczeniem tego miejskiego spaceru miał być wyjątkowy pawilon. Powstał budynek usługowy przy Placu Grunwaldzkim 6, ostatni przystanek przed skokiem na drugi brzeg Odry. Działał w swojej zamierzonej formie od 1978 roku do‌ 1995 roku.

Z opowieści ludzi, których młodość przypadła właśnie na te lata, wiadomo, że toczyło się tam bogate życie osiedla. W dzień bar szybkiej obsługi w parterze budynku, ciasto, ananasy z puszki. Latem lody pod parasolami na tarasie piętra. Wieczorami muzyka, błyszczące kule i dancingi. Dewizowe życie. Starsi panowie opowiadający mi o tamtych czasach zalewają się rumieńcem na samo ich wspomnienie. Odbywające się tam wydarzenia miały też rodzinną odsłonę, kameralne wesela, urodziny, chrzciny. Dzięki bliskości Politechniki Wrocławskiej świętowano tam również obrony prac dyplomowych i doktorskich. Miszmasz ludzi i wydarzeń.

Tak było do 1995 roku, kiedy to pawilon wynajęła telewizja kablowa „Gosat” wprowadzając do wnętrza własne porządki. Sieć ścianek z karton-gipsu, sufitów podwieszanych i pionowych żaluzji kryła już zupełnie inną historię. Znajdowało się tam małe studio tv i biura. Człowiek “z ulicy” mógł wejść jedynie do centrum obsługi klienta. W tej formie budynek działał do 2016 roku, jednak nawet później można było przed wejściem spotkać zagubionych interesantów z pilotem do telewizora w dłoni.

Obecnie niewielu mieszkańców pamięta pierwotną funkcję pawilonu. Dynamicznie zmieniająca się struktura społeczna założenia mieszkaniowego sprawiła, że historia miejsca praktycznie zatarła się w zbiorowej świadomości osiedla.

Latem 2018 roku na nad wejściem zaświecił nowy neon z tajemniczym napisem „Fandom”. Zapowiedź nowej historii budynku. Logiczna gra kół i kwadratów zaczęła się od nowa. ​



Урбаністична логічна гра

Аліція Продеус

Перш ніж у 1984 році гра Тетріс охопила широку аудиторію в усьому світі, головоломка з квадратів матеріалізувалась у міському просторі Вроцлава. Площі були замасковані за рядами круглих вікон і скляних вітрин. З їх логічних простих розпланувань на межі 1970-х і 1980-х років виросли павільйони житлово-комерційного комплексу у Вроцлаві як доповнення до відомих житлових веж вроцлавського «Манхеттена».

budynki z loty ptaka

Дизайнери запланували в них парфумерію, магазин делікатесів, пошту, перукарню, шевську майстерню, палітурну майстерню, фотооптику та багато інших послуг, щоб задовольнити потреби жителів «Мангеттена» та району Площа Грунвальдська. Інтер’єри магазинів і кав’ярень також мали приваблювати людей, які поспішають через еспланаду в різні куточки Вроцлава. Кульмінацією цієї міської прогулянки мав стати унікальний павільйон. На Plac Grunwaldzki 6, на останній зупинці перед перестрибуванням на інший берег річки Одра, збудовано службову будівлю. Він діяв у своєму початковому вигляді з 1978 по 1995 рік.

З розповідей людей, чия юність припала саме на ті роки, відомо, що тут проходило насичене життя району. Вдень - бар швидкого харчування на першому поверсі корпусу, торт, консервовані ананаси. Влітку - морозиво під парасольками на терасі верхнього поверху. Вечорами музика, блискучі бали і танці. Гаслове життя. Старші панове, розповідаючи мені про ті часи, червоніють від однієї згадки про них. Заходи, які тут проводилися, мали й сімейний аспект, камеральні весілля, дні народження, хрестини. Завдяки близькості Вроцлавського політехнічного університету тут також відзначали захисти дипломних і докторських робіт. Суміш людей і подій.

Так було до 1995 року, поки павільйон не орендувало кабельне телебачення «Gosat» і ввело свої правила. Гіпсокартонні стіни, підвісні стелі та вертикальні жалюзі вже таїли в собі зовсім іншу історію. Була невелика телестудія, офіси. Людина «з вулиці» могла зайти лише до центру обслуговування клієнтів. У такому вигляді будівля діяла до 2016 року, але й пізніше перед входом можна було зустріти заблукалих відвідувачів з пультом від телевізора в руці.

Нині мало хто з мешканців пам’ятає про первісне призначення павільйону. Через динамічну зміну соціальної структури района, історія місця практично зникла з колективної свідомості громади.

Влітку 2018 року над входом засвітилася нова неонова вивіска із загадковим написом «Фандом». Анонс нової історії будівлі. Знову почалася логічна гра в кружечки та квадратики. ​

Projekt „Centrum Aktywności Lokalnej Plac Grunwaldzki OD NOWA” jest współfinansowany ze środków Gminy Wrocław.

Ta strona korzysta z ciasteczek. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.
Polityka prywatności.
Plac Grunwaldzki OD NOWA